Hatay 7B

HATAY 7B / 6 Şubat 2023’te 11 ilimizde büyük bir yıkıma ve can kaybına yol açan depremlerin ardından Hatay’ın yeniden canlandırılması çalışmaları kapsamında “7B Ada” için geliştirdiğimiz tasarım önerisi…

Hatay’ın yeni şehir merkezinin çekirdeği sayılabilecek bir alanın içerisinde konumlanan proje; yaşanan büyük yıkım sonrası yeni baştan tasarlanacak şehir merkezinin olağan bir parçası olabilmeyi hedeflemektedir. Bunu yaparken geleneksel Antakya’dan öğrenir ve deprem öncesindeki mekânsal izleri korur.

Kendi içerisinde farklılaşan, tekrar etmeyen bir düzen içerisinde yan yana gelen konut blokları ada çeperine yerleşerek iki ayrı avlu tanımı yapar. Çeperdeki yoğunluk zemin düzleminde oluşturulan boşluklarla hafifletilerek, yaya hareketlerine imkân tanıyan kontrollü-geçirgen bir yapı oluşturur.

Küçük avlu, cadde seviyesindeki pasajlarla ticaret yüzeyini yapı adası içerisinde sürdürür ve bir “iç çarşı” deneyimi sunar. Kademe farkıyla iç çarşıdan ayrılan büyük avlu ise açık ve yarı açık mekanlarıyla, toprak zeminde yetişecek büyük ağaçlarıyla konut sakinlerinin gündelik yaşamına katılır.

Çalışma alanı Fatih Caddesi üzerinde Vali Göbeği ile köşe noktasından ilişki kuran, Vali Ürgen Parkı ile Ali Rıza Efendi Çamlığı arasında kalan bir konumda bulunmaktadır. Alan, en düşük noktası olan Fatih Caddesi üzerindeki köşe nokta ile en yüksek noktası arasında 10 m kot farkı bulunan bir eğime sahiptir.

Tasarım önerisinde ilkesel olarak masterplan kurgusundaki çepere yerleşen, iç avlular oluşturan karakterin korunması esas alınmıştır. İhtiyaç programındaki yoğunluğa rağmen, Z+5 kat yükseklik sınırı içerisinde kalarak, nitelikli ve toprak bir avlu elde edebilmek için süreç içerisinde bir kaç farklı şema çalışılmıştır. Neticesinde çepere yerleşen, kamusal(ticari) ve özel(konut) olmak üzere iki ayrı avlu tanımı yapan, orta koridorlu bir şema üzerinden proje geliştirilmiş ve sayısal hedeflere ulaşılmıştır.

Programdaki iki ana fonksiyon olan konut ve ticaret işlevi, arazideki eğimden de yararlanılarak iki farklı kot düzleminde ele alınmıştır. Deprem öncesi durumda da ticari olarak işleyen, 89 kotundaki Fatih Caddesi ile Karaoğlanoğlu Caddesi üzerinde, yol eğimiyle adapte edilerek ticari birimler yerleştirilmiştir. Bu iki cadde üzerinden erişilen pasajlarla yine 89 kotundaki kamusal ticaret avlusuna erişilmekte ve çeperdeki ticaret avlu içerisine sızmaktadır.

Bu ticaret avlusunun altında ise Karaoğlanoğlu Caddesi üzerinden erişilen tek katlı bir otopark çözülmüştür.

93.50 kotuna çıkıldığında ise her iki avluda da (ticaret ve konut avlusu) artık konutlar vardır. Bu düzlem üzerinden tüm bloklara giriş yapılabilmektedir. Bu kottaki avlulara bakan daireler bahçeli olarak kurgulanmıştır. Konut avlusuna Karaoğlanoğlu Caddesi, Mimar Sinan Sokak ve Varlık Sokak tarafından pasajlarla, ticaret avlusundan ise iki farklı noktada konumlanan merdivenlerle erişim sağlanmaktadır.

Konut avlusu üzerinde kurgulanan iki adet eyvan karakterli mekan ile hem avlunun hava sirkülasyonu anlamındaki geçirgenliği arttırılmış, hem de oturma, yeme-içme, sohbet etme, buluşma, bisiklet park etme gibi eylemlere olanak sağlayan gölgelikli, serin mekanlar elde edilmiştir.

Avludaki toprak zeminde büyük ağaçlar yetişebilecek, yaşayanlar gölgesinde buluşup sohbet edebildiği yeşil bir bahçeye sahip olacaklardır. Ayrıca projede bu toprak avluya bakan, içinde taziye, taziye, toplantı, eğitim vs. gibi işlevlerin olabileceği bir sosyal tesis önerilmiştir.

Konut blokları tasarlanırken K 2+1, B 2+1 ve 3+1 konut birimlerinin oda sayılarına göre bir modülasyon geliştirilmiş ve taşıyıcı akslar bunun neticesinde ortaya çıkmıştır. K 2+1, açık mutfaklı 3 birimli bir ünite olarak tasarlanmıştır. 1 oda eklendiğinde B 2+1, 2 oda eklendiğinde ise 3+1 konut birimine dönüşmektedir. Köşe ve blok birleşim noktalarında ise özel/a-tipik daire çözümleri geliştirilmiştir.

Konut birimleri tasarlanırken cephe/mekan kurgusu bir arada düşünülmüştür. Konut ünitelerinin önüne takılan  1 m genişliğindeki balkon hattı yer yer eksilip cephede derinlik etkisi oluşturmuş, yer yer odalara katılarak blok çeperlerinde sağır yüzeyler elde edilmiştir. Balkonlar salon önlerinde ise 1,5 ile 2 m arasında değişen genişliklere ulaşabilmektedir. Bu 1 metrelik balkon hattı geri çekilme, öne çıkma, derinlik oluşturma gibi kitle hareketlerine imkan sağlayarak zengin bir cephe karakteri oluşmasını sağlamaktadır. Ayrıca bir güneş kontrol öğesi olarak çalışmaktadır. Yer yer balkonların önüne takılan metal çatkı sistemi ile hem yapı cepheleri kimlik kazanmış hem de kullanıcıların zaman içerisinde perde, kepenk, store, çiçek, sarmaşık vs. gibi öğelerle şekillendirebileceği kişiselleştirilmiş yüzeyler oluşturulmuştur.

Cephe yüzeylerinde sade ve Hatay’ın renk dokusuna uygun malzeme ve tonlar tercih edilmiştir. Cepheler ağırlıklı olarak farklı tonlardaki dokulu sıva yüzeyler ile tasarlanmış, dükkan cephelerinde yerel doğal taş malzeme önerilmiştir. Ayrıca balkon önlerinde, Hatay’ın geçmişinde bugününde yeri olan demir işçiliği ve üretiminden referansla metal çatkı elemanlar tasarlanmıştır.